Wanneer de avond begint denk ik hier niet aan. Ik zit in een hoek, gevlucht uit de diffuse herrie van een restaurant en kijk hoe men binnenkomt. Ietwat schichtig lopen ze langzaam de zaal in, zoals dat hoort: een klein lichaam in een grote ruimte die hen vreemd is.
Hoe we de rijen stoelen vullen, lijkt op hoe de eerste regendruppels een stoeptegel doen verdonkeren. Een enkeling, enkele plekken ver bij elkaar vandaan, dan groepjes en uiteindelijk, wanneer het niet anders meer kan, een massa, die hier pas ontstaat wanneer de muziek (1) en het licht uitgaan en we onze aandacht op de voordracht richten (2).

Vervormd door de microfoon dringen zijn woorden zich ruw aan elkaar op als het interferentiepatroon van twee lichtbronnen. Verstaanbaar, onverstaanbaar, een aanzwellen en ebben dat hij benadrukt door met het ritme van de tekst te spelen. En terwijl ik luister wordt de toespraak muziek, zoals die in de jaren dertig in enorme stadions klonk en door tienduizenden mensen werd toegejuicht.

Hij zegt “Hollandse! Hollandse!”
Hij zegt “Een correcte kunstenaar mag dat niet”, en hij lacht erbij.

Dan zien we Nietzsche, oud en verdwaasd tussen de lakens, en kijken we toe hoe zijn wilde retoriek ontmanteld wordt door al die mooie woorden over macht in alfabetische volgorde te zetten en stuntelig voor te dragen (3). We luisteren in stilte tot ergens bij de letter c de stoelen beginnen te kraken. Het is een lompe grap die toch mooi wordt wanneer de maker vertelt dat bij hem, in Malawi, iemand die je tijd verkwist een vriend is.

In de film die volgt praat een jongen voortdurend over zijn werk (4). Hij is lijkenruimer, en hij is ook punker, en hij is schilder. Terwijl hij praat zien we hem aandachtsloos op zijn gitaar tokkelen, zien we de smerige wanorde van zijn huis en vrienden. Maar onsympathiek is hij niet. De filmmaker zegt geen woord, laat hem spreken, in lange dwalende zinnen waarin hij zichzelf voortdurend verbetert, onderbreekt en uiteindelijk tegenspreekt. De onvolledigheid van zijn redenaties liggen zichtbaar in zijn gezicht en wanneer wij hem, na het schilderen, langdurig zijn handen zien wassen wordt hij bijna onschuldig.

Pauze (het programma versnelt)

Terug in de zaal, de stoelen nu aan de kant, merk ik dat ik een beetje dronken ben. Wat zich tussen mijn verschillende aandachtspunten bevindt is wazig geworden en het geroezemoes van het publiek klinkt warmer, wolliger en verder weg. En dan de drummer (5), in eerste instantie een totaal geweld dat mijn volledige aandacht vraagt, en ik verdwijn er met plezier in. De slagen en het ritme zijn bruut, als een groot, stuiptrekkend lichaam; stenen die tegen elkaar worden gedrukt. Ik zit op mijn hurken vlak voor het drumstel, en voel elke slag in mijn benen, rug en hoofd natrillen, alsof mijn lichaam door hem gedanst wordt.

De avond trekt steeds harder aan mijn zintuigen. Ze worden op een aangename manier misbruikt, nu door dichte rook waarin flakkerende vormen worden uitgesneden terwijl een nog diepere bas loodzwaar door de vloer scheurt (6) zodat ik me van weinig meer bewust kan zijn dan dit trillen en die vormen in de rook. Maar wanneer de rook is weggetrokken is trekt ook de zware lucht van de twee voorgaande optredens weg.

Het publiek, al bewegelijk gemaakt door de eerdere lichamelijkheid, begint te dansen (7) en ze lachen. Ik ben niet de enige die gedronken heeft. De artiest gebruikt geluiden die ik ken, Zuid-Amerikaanse instrumenten en ritmes die ik voornamelijk met de krakende ruis van oude opnames associeer. Hier worden ze echter met een lompe speelsheid door een mengpaneel geperst en krijg ik ze stampend en verwrongen terug. Op het scherm achter hem zijn afbeeldingen te zien die uit een videoarchief van de jaren negentig lijken te zijn gesmokkeld. De artiest, in zijn skelettenpakje, snauwt en gromt ondertussen in de microfoon, zweet veel, en zwaait blij met zijn armen. Wij doen mee. Het is, op een prachtige manier, makkelijk en lelijk.

Deze bekende ruwte is ook in de volgende act te vinden (8). Het is rock, niets anders, maar een tekort is dat niet. De zanger schreeuwt zoals dat moet, opgezweept en opzwepend, hij is weinig meer dan een heen en weer zwaaiende bos haar. De gitarist geeft ver verspringende noten. Mensen springen vlak voor de band rond, springen tegen elkaar aan. Iedereen die ik zien kan, zweet en beweegt.

Wanneer ik weg ga wordt er nog druk gedanst.

1. DJ Strange Boutique en DJ Abel
2. Dick Verdult
3. Samson Kambalu
4 Naïmé Perrette
5. Igor Wouters
6. Torus
7. Dick El Demasiado
8. Firestone

 

 

 

     

 

 

   .