Plug is met Lernert Engelberts (van ontwerpersduo Lernert en Sander) initiatiefnemer van Prijs de Prijs, een prijs voor de mooiste kunstprijs. Julia van Mourik van de Lost & Found avonden met kunstenaars in de Waag, vroeg het duo om een invulling te geven aan een Lost & Found avond en betrok Deneuve Cultural Projects en BNO bij het project.
Er zijn in Nederland 700 kunstprijzen, van de bekende Gouden Kalveren, Edisons en PC Hooftprijzen, tot kleine onderscheidingen in heel specifieke deelgebieden. Vaak is die prijs een geldbedrag, maar nog vaker is het alleen een beeldje.
En over die beeldjes gaat Prijs de Prijs. Want in het slechtste geval is zo’n eerbetoon bij elkaar gekleid door een  familielid van een van de juryleden. Dat levert dan best een genante situatie op: een kunstenaar wordt gelauwerd om zijn briljante kunstzinnige verdiensten, maar het beeld waarmee die kunstenaar geerd wordt is van een bijna-amateur.
Tijd om het hele prijzencircus eens onder de loep te nemen. “De Henriette de Beaufortprijs staat in een kelder weg te kwijnen, de prijs van het Foam wordt nooit opgehaald,” zegt Lernert Engelberts. “Wat moet je met een prijs die niemand wil? Dat soort prijzen worden na een uitreiking ook vaak vergeten. Hoe neem je immers een prijs mee die niet te tillen is terwijl je  wilt gaan borrelen omdat je de onderscheiding hebt gewonnen?”
Nog zo’n voorbeeld: de Bob den Uylprijs, uitgereikt door de VPRO voor het beste reisboek. Sander Plug: “Dat is echt de lelijkste prijs ooit. Een plankje met boeken. Voordat de prijs wordt uitgereikt wordt altijd even gekeken of de ontwerpster van het beeld in de zaal zit. Zo nee, dan wordt dat ding gewoon niet uitgereikt!”
De lelijke prijzen zijn niet alleen de ontwerper aan te rekenen, ook de opdrachtgevers zijn verantwoordelijk, vinden Lernert en Sander. Jurys moeten strengere eisen  aan een ontwerp stellen. Maar waaraan voldoet een goede prijs?
Lernert en Sander wilden geen Raspberry uitreiken – de negatieve tegenhanger van de Oscar. “We gaan nu de mooiste belonen en daarvoor hebben we weer een jury gevraagd.”
De jury bestaat uit doorgewinterd jurylid Hedy d’Ancona (de voorzitter), ontwerper Jurgen Bey en kunstenares Barbara Visser. Aan hen de onmogelijke taak de mooiste prijs te kiezen. Tegelijkertijd wordt op de website prijsdeprijs.nl het publiek opgeroepen de mooiste prijs te kiezen, zodat uiteindelijk op 13 oktober, de publieksprijs en de juryprijs voor de mooiste prijs kan worden uitgereikt.
Jurylid Barbara Visser deed – met enige moeite – een poging een ideale prijs te omschrijven. De gelauwerde kunstenares is ervaren prijsontvanger. “Het opmerkelijke is dat je natuurlijk heel blij bent als je geld wint – wat ook niet bij elke prijs het geval is – maar het geld gaat op, en dan is het mooi als er een symbool is dat blijft. Een beeldje waarvan iedere keer dat je kijkt, je denkt: o ja te gek die prijs!”
Volgens Visser moet de onderscheiding in elk geval van mooi materiaal zijn gemaakt. “Het mag niet lelijker worden met de jaren.” Van Visser mag een prijs aan conservatieve eisen voldoen. “Ik vind dat het een soort handwerk moet zijn. Juist omdat het iets moet symobliseren. En ik wil kunnen zien aan een prijs  waar het voor is. Ook moet het een beetje dienstbaar zijn. De prijs mag ook weer niet mooier zijn of meer aandacht trekken dan het werk dat wordt beloond.” Maar haar medejuryleden dachten er weer anders over. “Het blijft appels met peren vergelijken.”
Sommige prijzen hebben niet eens een beeld. “Dan krijg je alleen een cheque, van de Postcodeloterij,” zegt Lernert Plug. “Maar zoiets werkt toch alleen als er echt veel geld op staat? Een cheque met 1000 euro is echt een beetje lullig.” “Het fysieke aandenken hoort ook bij de ceremonie, en het prestige” vindt Julia van Mourik, van Lost & Found. “Ook voor de PR, speelt zo’n fysieke prijs een rol.”
Ideale fotomomenten zijn de prijswinnaar die zijn prijs boven zijn hoofd houdt. “En als zo’n prijs dan niet mooi is, dan sta je daar. Dan ziet iedereen dat je een lelijke prijs hebt gewonnen,” weet Van Mourik.
Een beetje humor in het prijzencircus wordt gewaardeerd.  Een van de genomineerde prijzen is de Gulden Snede: bedacht en ontworpen door Kok Pistolet, een jong ontwerpbureua, dat de prijs eigenlijk als grap bedacht. Het is een stimuleringsprijs voor aanstormend talent, en vormgegeven als een vagina, inclusief stimulatieklit. De Gulden Snede is publieksfavoriet.

Prijs de prijs neemt niet alleen de prijzen zelf onder de loep, ook het circus eromheen wordt kritisch bekeken. Hoe onafhankelijk zijn jury’s bijvoorbeeld? Niet zelden duiken dezelfde juryleden in verschillende formaties op. Ook Barbara Visser zat al eerder met Jurgen Bey in een jury. Hedy d’Ancona is al helemaal veteraan, sterker nog: van de genomineerde prijzen van prijs de prijs is de architectuurplaquette, een prijs die zij ook toekent.
“We proberen het incestueuze van jurys te laten zien,” legt Sander Plug uit. “Een van de genomineerde prijzen is zelfs een prijs die wij zelf hebben ontworpen.” Plug doelt op de Elle Style Award, een gouden versie van een plastic prijs tag - ontworpen door Lernert en Sander.
Barbara Visser probeert die aantijging een beetje te nuanceren: “Ja het is wel gek dat Lernert en Sander genomineerd zijn,” zegt Visser. “Maar zij hebben ons gevraagd omdat ze ons goed vinden en wij vinden hen goed. Dat heeft niet per se iets met corruptie te maken, maar de schijn van objectiviteit is ook hypocriet. Je kunt wel doen alsof je niets weet, alsof je de mensen die je moet belonen niet kent, maar dat bestaat niet. Je beoordeelt waar je verstand van hebt.”
Volgens Lernert & Sander zijn publieksprijzen juist de vriendjesprijzen. “Je kunt toch iedereen via Facebook oproepen om te stemmen? Wie de meeste vrienden heeft, wint." Maar het nadeel bij juryprijzen is dat jurys altijd het gevoel hebben dat ze als nog iets kritisch moeten zeggen, omdat ze de hele tijd alle genomineerden heel kritisch hebben beoordeeld. Taco de Neef (Deneuve Cultural Projects) "Soms wordt dat zo erg dat ze helemaal geen positief oordeel meer kunnen vellen.”
Tijdens de prijzenavond wordt ook het dankwoord feestelijk gebracht en het juryrapport wordt een toneelstuk gemaakt. Bezoekers die hun eigen prijs meenemen naar het Prijzen-gala mogen gratis naar binnen. Plug: “En je mag hem niet bij de garderobe achterlaten!”
Zijn prijzen dan nog wel belangrijk? Rijk de Gooyer gooide eens zijn gouden kalf de taxi uit. Peter Paul Muller kwam vrijdag zijn Gouden Kalf niet ophalen en zei “geef hem maar aan de kinderboerderij.” Jeroen Brouwers weigerde ooit de Prijs der Nederlandse letteren omdat hij prijzengeld te mager vond.
“Prijzen zijn heel belangrijk voor de kunsten,” benadrukt Julia van Mourik. “Het is vaak een soort subsidie, en het is op zijn minst belangrijk voor de erkenning.”
Rest nog de vraag wat de prijs voor de mooiste prijs wordt. Sander Plug: “Daar zijn we nog niet uit. Want dat blijkt nog best lastig.”

Kadertje 1: Marcel Musters, acteur en lid van mugmetdegoudentand.
“Ik heb ooit een gouden beeld gewonnen voor beste acteur in een televisiedrama, Hertenkamp was dat. Het is een goudkleurig beeldje, een slechte imitatie van een Oscar. Echt zo’n ding dat in de feestwinkel kan zijn gekocht. Ook heb ik ooit een Spaanse acteursprijs gewonnen. Heel eervol, maar het is een quasi chic plakaat, lelijk en lomp. Het staat op tafel maar ik weet nog steeds niet wat ik er mee moet. Toen we deze zomer de Amsterdamprijs wonnen kregen we een cheque, alsof we de loterij hadden gewonnen. We zijn er heel blij mee hoor, maar het is wel raar dat prijsuitreikers geen mooie prijzen kunnen maken, je kent zo veel kunstenaars!”

Musters is met Joke Tjalsma en Leny Breederveld bij de avond van prijs de prijs betrokken.

Kadertje 2: Habbekrats (ontwerp en productiebureau, makers van Rabat)
Victor Ponten: “Vrijdag zag ik een Gouden kalf van dichtbij. Die is toch wel erg mooi.
Een van de eerste prijzen die we wonnen was een marketingtalent award, gemaakt door iemand met een verstandelijke beperking. Dat stelde visueel niet zoveel voor, en die hebben we laatst weggegooid.
Vorige maand wonnen we de Zilveren krulstaart, een prijs voor scenarioschrijvers. Die prijs is begonnen als een geuzenprijs, het is een stemming onder alle leden van het netwerk van scenarioschrijvers. Het is dus wel een hele eer om die te winnen en tegenwoordig is het ook echt een serieuze prijs om te winnen, maar het beeld dat je krijgt is een afzichtelijk en walgelijk ding. Het is niet iets wat je op kantoor gaat zetten. Het is een houten plaat met een soort deegmixer erop. Als organisatie zou ik dat nooit doen. Ik had hem graag mooi ergens neer gezet.”

Het Parool, 5 oktober 2011