De eerste sprekers die het podium betreden zijn Anaïs van Ertvelde en Heleen Debruyne. Anaïs is historica aan de Universiteit van Leiden, waar ze onderzoek doet naar de geschiedenis van sociale bewegingen in relatie tot lichaam, handicap en gender. Samen met Heleen publiceerde ze Vuile lakens, een hedendaagse visie op seksualiteit. De dames vertellen over Vasal Gel, een non-hormonaal mannelijk anticonceptiemiddel, dat reeds in de jaren ’70 is ontdekt, risicovrij lijkt te zijn, gemakkelijk is aan te brengen (en weer te verwijderen) maar nog steeds niet op de markt is. Waarom niet? Heleen en Anaïs leggen het uit. Natuurlijk is geld, zoals bij zoveel maatschappelijke misstanden, de grootste boosdoener. De farmaceutische industrie blokt het product, omdat er nog teveel wordt verdient aan de pil. Ook lijkt het de meest gangbare opvatting te zijn dat anticonceptie voornamelijk de verantwoordelijkheid is van de vrouw. Gelukkig denkt niet iedereen daar zo over. Twee mannelijke vrienden van de dames komen naar voren. De mannen zijn bereid om de Vasal Gel in te laten brengen en uit te proberen. Het viertal zal afreizen naar India, waar het product wel al wordt gebruikt, en deze reis en de procedure zal vastgelegd worden in een documentaire. Van de mannen aanwezig in de zaal vanavond, lijkt een tiental (vooral jonge) mannen, waaronder de enorm ruimdenkende schrijver van dit artikel, ook geïnteresseerd te zijn in het gebruiken van Vasal gel. Maar vermoedelijk is de heersende opvatting hier in het Westen nog steeds dat de verantwoordelijkheid bij de vrouw ligt. Dit viertal probeert hier verandering in aan te brengen en streeft er naar het product op de markt te krijgen.
Vervolgens krijgt de jonge dichter Tirsa With het podium. De lichten worden gedimd en er is een theatrale spanning voelbaar. Uit een plastic Hema tasje pakt ze foundation en lippenstift. Tirsa begint haar zwarte huid met witte foundation in te smeren. Waar we naar kijken doet denken aan een omgekeerde blackface. Het is een confronterende performance die het publiek laat nadenken over huidskleur en ras. Tirsa begint te rappen over een beat met een wavy/ trap achtig geluid. Ze rapt overtuigend, helemaal als blijkt dat dit de eerste keer is dat ze dit voor publiek doet. Tirsa rapt zinnen als: ‘We are more than a black page in your history books.’ Na afloop vertelt ze geïnspireerd te zijn door White Innocence van Gloria Wekker en ze sluit af met de zin: ‘Thank you for being at the funeral of my whiteness.’
Wanneer de Amerikaanse Megan Garr op het podium staat begint ze met beladen stem en zorgvuldig gekozen woorden haar betoog over moedig zijn. Het is een persoonlijk betoog over universele zaken. Met moedig zijn bedoelt ze kritisch kunnen kijken naar onszelf en onze gemeenschappen, wat daar mis gaat, wie er wordt buitengesloten, wie er in gevaar is en waarom. Ze draagt een aantal zelfgeschreven gedichten voor met sterke zinnen als ‘look how murder repeats like air’. Ze vertelt over het eten van vuur en hoe dat werd ingezet bij protesten van the Lesbian Avengers, een groep activisten die in 1992 begonnen in New York, nadat een groep homoactivisten waren bekogeld met vuur in hun huis, was vuur eten hun antwoord. We gaan met zijn allen naar buiten om op de Nieuwmarkt vuur te eten. Veel van de aanwezigen durven het aan. Zelfs drie toevallige voorbijgangers doen mee. Het is doodeng om een brandende bol vuur in je mond te stoppen, maar Megan legt ons uit hoe het moet en wij tonen onze moed.
Na de pauze en weer veilig boven vertelt Mitchell Esajas ons een fascinerend verhaal. Mitchell is één van de initiatiefnemers van The Black Archives. The Black Archives is een uniek historisch archief met boeken vanuit zwarte en andere perspectieven, die op andere plekken vaak onderbelicht blijven. Mitchell draagt een gedicht voor dat in Sranangtongo is geschreven en slechts in één andere taal is vertaalt: het Fries. Deze opmerkelijke samenwerking kwam voort uit een solidariteit tussen de Friezen en Surinamers, die beiden onderdrukt werden. Het boekje waar hij uit voorleest komt uit 1952 en is in Dokkum gedrukt. Een stukje geschiedenis dat het, zeker in deze tijd, verdient om weer belicht te worden. Dergelijke solidaire bewegingen zouden doorgegeven moeten worden van generatie op generatie. Iets dat wel in stand gehouden en doorgegeven wordt is het geluid van de uitgestorven huia vogel. ‘Geluid is beweging’, vertelt Julianne Warren uit Nieuw-Zeeland via Skype en we luisteren naar de magische opnames van mensen die het geluid van de vogel weten te reproduceren.
De avond loopt tegen haar einde. Van Carel Alphenaar die in het begin van de avond vertelt over het maken van de uitnodiging tot en met de oneminutes (filmpjes van één minuut) die gedurende de avond tussen de verschillende onderdelen door te zien waren en geselecteerd zijn door kunstenaar en activist Quinsy Gario: Lost & Found bewijst wederom haar waarde door ons het onverwachte en onbekende te tonen en daarmee onze blik te verruimen. Machtsstructuren, ongelijkheid, racisme, seksisme zijn enkel te bestrijden door actief verzet. Vanavond hebben we gekeken naar mogelijke vormen van verzet en protest. We hebben gezien dat solidariteit uit een verrassende hoek kan komen. En ja, het is nog steeds een lange weg naar gelijkheid. Maar vanavond zijn er weer wat stappen genomen. En dat mag gevierd worden, DJ Duran Lantink barst los met uiterst smaakvolle en dansbare elektronische muziek en ten midden van het Theatrum Anatomicum ontstaat een cirkel van activisten, dichters, wetenschappers en kunstenaars die moedig hun meest experimentele en extravagante dansmoves laten zien.
